آشنایی با لنز تماسی و انواع آن

 

لنزهای تماسی قطعه ای نازک از جنس پلاستیک هستند که بر روی قرنیه چشم قرار می گیرند. یکی از کاربردهای این لنزها زیبایی و تغییر رنگ عنبیه چشم می باشد. کاربرد دیگر این لنزها پزشکی بوده و در درمان عیوب انکساری چشم استفاده می شوند. همانطور که می دانید به طور معمول جراحی های لیزری چشم و عینک برای رفع مشکلات بینایی استفاده می شوند. در بعضی موارد که استفاده از دو روش فوق امکان پذیر نمی باشد از انواع لنزهای تماسی بهره می گیرند. استفاده از لنزهای تماسی در نزدیک بینی، دوربینی، آستیگماتیسم و دیگر عیوب انکساری چشم می تواند کمک کننده باشد.

 

انواع لنزهای تماسی

 

با توجه به مطالب گفته شده لنزهای تماسی در انواع مختلفی طبقه بندی می شوند:

لنزهای تماسی نرم، لنزهای تماسی سخت و لنزهای تماسی هیبرید

 

لنزهای تماسی نرم

 

نام دیگر این لنزها، لنزهای هیدروفیل است و طیف گسترده ای دارد. این لنزها قادر به اصلاح دوربینی، نزدیک بینی و آستیگمات هستند. لنزهای نرم از جنس پلاستیک قابل انعطاف بوده و بسیار نازک هستند و سطح قرنیه را به صورت کامل پوشش می دهند. این لنزها آب بیشتری جذب می کنند و در نتیجه اکسیژن بیشتری را به قرنیه می رسانند.

 

انواع لنزهای تماسی نرم

لنزهای نرم انواع مختلفی دارند:

• لنز روزانه: از بقیه مدل ها ارزان تر بوده و باید قبل از خواب از چشم ها برداشته شود. لنزهای روزانه باید هفته ای یا ماهی یک بار دور انداخته شده و لنز نو جایگزین آن ها شود.

• لنزهای طولانی مدت: نیازی به برداشتن قبل از خواب ندارد ولی حداقل هفته ای یک بار از چشم خارج و کاملا تمیز و ضدعفونی کرد.

• لنزهای تماسی دو کانونی: برای اصلاح پیرچشمی استفاده می شود.

• لنزهای توریک: لنزهایی هستند که برای تصحیح دید و فرم انکسار ناشی از تغییر شکل حالت کروی چشم به کار می رود.

 

لنزهای تماسی سخت

یکی دیگر از انواع لنزهای تماسی، لنزهای سخت می باشند که افراد کمی از این نوع استفاده می کنند. دیدی که ایجاد می کند کاملا واضح و دقیق است و جنس این لنزها پلاستیک سخت می باشد. با وجود اینکه اکسیژن رسانی در این نوع لنز به سختی انجام می شود و به جای عبور از میان قرنیه، از اطراف آن می گذرد، تطبیق یافتن با لنز سخت دشوارتر از انواع دیگر لنز تماسی می باشد و عادت کردن به آن چند روز طول می کشد.

 

لنزهای تماسی هیبرید

نوع دیگر لنزهای تماسی، لنز هیبرید است که بهترین گزینه برای اصلاح آستیگماتیسم می باشد. ناحیه مرکزی لنز از جنس لنزهای تماسی سخت و مواد نفوذ ناپذیر و ناحیه اطراف آن از جنس لنزهای تماسی نرم ساخته شده است.

لنزهای استدستاین یکی از انواع لنزهایی است که در این دسته طبقه بندی می شوند. این لنزها از جنس هایدروژل سیلیکونی می باشد که وقتی خشک هستند سخت بوده و به محض تماس با آب، نرم شده و حالت ژله ای به خود می گیرد.

 

ویژگی و مزایای لنزهای تماسی

استفاده از لنزهای تماسی بسیار راحت و آسان می باشد که از ویژگی های این لنزهاست. لنزها مثل عینک بخار نمی گیرند و مه آلود نمی شوند و به این دلیل که دیده نمی شوند، ظاهر زیباتری به فرد می دهند.

در بعضی افراد مشکل کاهش بینایی با استفاده از لنز اصلاح می شود و بهتر از عینک جواب می گیرند. استفاده از لنز در ورزشکاران بسیار مناسب تر از عینک می باشد و احساس سنگینی که در عینک روی بینی و گوش وجود دارد، در لنز برطرف می شود.

 

مدت زمان استفاده از لنزهای تماسی

همانطور که لنزهای تماسی دارای انواع و دسته بندی های مختلف می باشند، مدت زمان استفاده از لنزها نیز متفاوت است. مثلا مدت زمان استفاده از لنزهای روزانه نباید طولانی مدت باشد و حداکثر زمان استفاده از آن 18 ساعت در روز می باشد. این در حالیست که می توانید از لنزهای طولانی مدت یک هفته به صورت مکرر استفاده کنید.

 

لنزهای اسکلرال

گاهی در استفاده از لنزهای تماسی مشکلاتی مانند عدم ثبات و نگه داشتن لنز، راحت نبودن لنز به وجود می آید که برای فرد آزار دهنده می شود. ممکن است حتی به او گفته شود که شکل چشمان او مناسب لنز نیست. در این شرایط افراد فکر می کنند که استفاده از لنزهای تماسی برای آن ها به هیچ وجه امکان پذیر نمی باشد که این مسئله لزوما درست نیست. امروزه فناوری لنزهای تماسی پیشرفت بسیاری داشته و تقریبا لنز تخصصی برای همه وجود دارد. با ما همراه باشید تا با لنزهای اسکلرال بیشتر آشنا شوید.

لنزهای اسکلرال یک نوع لنز تماسی تخصصی است و برای کسانی استفاده می شود که با لنزهای تماسی، مشکل و یا تجربه ناخوشایندی دارند. کسانی می توانند از لنزهای اسکلرال استفاده کنند که:

• قرار دادن لنزهای معمولی برای آن ها سخت باشد و یا نمی توانند به لنزهای سنتی عادت کنند

• قرنیه آن ها دچار بی نظمی ناشی از قوز قرنیه یا عمل جراحی باشد

• مبتلا به بیماری سطح چشم باشند

• مبتلا به عیوب انکساری شدید باشند

 

در معاینه و قرار دادن لنز در داخل چشم، اپتومتریست (بینایی سنج) تشخیص می دهد که آیا کاندید استفاده از لنز اسکلرال هستید یا نه. همچنین تعیین میکند که مناسب ترین مدل و نوع برای شما کدام است.

 

معرفی لنزهای اسکلرال

ممکن است به دلایل مختلف مثل داشتن قوز قرنیه، به فرد گفته شده باشد که نمی تواند از لنز استفاده کند. لنزهای تماسی اسکلرال، لنزهای قابل نفوذ گازی با قطر زیاد هستند که به گونه ای طراحی شده اند که تمام سطح قرنیه و بخشی از صلبیه (سفیدی چشم) را پوشش دهند.

نحوه عملکرد لنز اسکلرال به گونه ای است که سطح نامنظم قرنیه را با یک سطح نوری کاملا صاف جایگزین می کند تا مشکلات بینایی ناشی از قوز قرنیه و دیگر بی نظمی های قرنیه اصلاح گردد.

فضای بین قرنیه و سطح پشتی لنز به عنوان یک مخزن مایع عمل می کند. بر خلاف لنزهای معمولی که به طور مستقیم روی قرنیه قرار می گیرند، این لنزها به گونه ای تعبیه شده اند که فضایی خالی بین لنز و قرنیه قرار میگیرد. لنزهای اسکلرال قبل از قرار گیری در چشم با مایع ایزوتونیک پر می شوند. فضای بین قرنیه و سطح پشتی لنز به عنوان مخزن اشکی عمل می کند. و به مرطوب شدن چشم کمک می کند. این امر به درمان خشکی چشم کمک می کند و باعث آرامش چشم فرد می شود. به این ترتیب برای کسانی که خشکی شدید چشم دارند و نمی توانند لنز را در داخل چشمان خود تحمل کنند، با قرار دادن لنز اسکلرال دیگر مشکلی نخواهند داشت.

 

انواع لنز اسکلرال

 

• لنزهای کورنئو-اسکلرال و نیمه اسکلرال

• لنزهای مینی اسکلرال

• لنزهای فول اسکلرال

 

قطر متوسط ​​قرنیه انسان تقریبا 11.8 میلی متر است. لنزهای تماسی معمولی از 9.0 تا 9.5 میلی متر قطر دارند. این بدین معناست که تنها 75 تا 80درصد از قرنیه را پوشش می دهد. لنزهای اسکلرال بزرگتر از دیگر لنزها هستند. قطر این لنزها برابر یا بزرگتر از لنزهای تماسی نرم می باشد. کوچک ترین لنز اسکلرال تقریبا 14.5 میلی متر و بزرگترین آن ها 24 میلی متر قطر دارد. بنابراین، لنزهای مینی اسکلرال 18 میلی متر یا کوچک تر هستند. کوچک ترین تماسی که لنز با صلبیه دارد نیز محاسبه شده و لنز برای کل قرنیه طراحی شده است.

 

لنزهای کورنئو-اسکلرال

نوع دیگر لنز اسکلرال، لنزهای کورنئو-اسکلرال(Corneo-Scleral)  هستند. قطر این لنزها در حدود 13 تا 15 میلی متر است.

اندازه این لنزها با درجه پیچیدگی شرایط چشم بیمار تعیین می شود. کسانی که به قوز قرنیه خفیف و یا به آستیگماتیسم نامنظم که ناشی از پیوند قرنیه می باشد مبتلا هستند، غالبا به راحتی با لنز اسکلرال کوچکتر کنترل می شوند.

 

لنزهای مینی اسکلرال

لنزهای کوچکتر یا مینی اسکلرال می‌ توانند راحت‌ تر روی چشم گذاشته شوند. همچنین می‌توانند تجهیزات جانبی مراقبتی کمتری داشته باشند و در نتیجه هزینه کمتری دارند.

 

لنزهای فول اسکلرال

لنزهای بزرگتر معمولا برای چشم هایی با شرایط خاص مانند داشتن قوز قرنیه پیشرفته، خشکی چشم‌ های پاتولوژیک یا بیماری شدید سطح چشمی استفاده می شود، ممکن است به یک مخزن بزرگتر اشک نیاز داشته باشد. زیرا ظرفیت بیشتری برای نگه‌ داشتن مایعات یا تغییرات بزرگ در انحنای قرنیه دارند. در طول معاینه و قرار دادن لنز در داخل چشم، متخصص چشم شما بهترین نوع و اندازه لنز اسکلرال را برای نیازهای خاص شما تعیین می کند.

 

مزایا و ویژگی های لنز اسکلرال

لنزهای اسکلرال در مقایسه با لنزهای معمولی بزرگتر هستند. این ویژگی، آن ها را پایدارتر می کند و خطر جابجایی یا افتادن تصادفی آن ها را حتی با پلک زدن کاهش می دهد. اگرچه لنزهای اسکلرال بزرگتر هستند، اما وضوح و راحتی بالایی را در مقایسه با لنزهای استاندارد فراهم می کنند. مخزن اشکی این لنزها به طور مداوم رطوبت و اکسیژن را به چشم می رساند. یعنی برای بیمارانی که از بیماری خشکی چشم رنج می برند بسیار مناسب خواهد بود.

 

همچنین، رطوبت رسانی لنز اسکلرال به جلوگیری از آسیب های چشمی مانند ساییدگی قرنیه کمک می کند. عدسی اسکلرال نه تنها بینایی شما را اصلاح می کند، بلکه سلامت چشم شما را نیز بهبود می بخشد. لذا این امر باعث می شود که احتمال انجام جراحی برای بیماران مبتلا به بیماری های شدید سطح چشم کاهش یابد. بنابراین لنزهای اسکلرال یکی از بهترین گزینه ها برای رسیدن به راحتی و سلامت چشم خواهد بود.

 

استفاده از لنز اسکلرال در قوز قرنیه

همانطور که اشاره کردیم برای چشم هایی که مبتلا به قوز قرنیه هستند بهترین گزینه استفاده از لنز اسکلرال می باشد. در قوز قرنیه زودرس، ممکن است از لنز سخت (GP) استفاده شود. با این حال، اگر لنز به درستی روی چشم قرار نگیرد یا با پلک زدن بیش از حد حرکت کند، باعث ناراحتی فرد می شود. در این موارد استفاده از لنز اسکلرال ممکن است گزینه مناسبی باشد.

 

لنز اسکلرال برای سایر مشکلات چشمی

علاوه بر قوز قرنیه، لنز اسکلرال در درمان خشکی چشم شدید ناشی از بیماری هایی مانند سندرم شوگرن (Sjogren’s syndrome)، بیماری پیوند در مقابل میزبان (GVHD) و سندرم استیونز جانسون (Stevens-Johnson syndrome) و چشم هایی که تحت پیوند قرنیه قرار گرفته اند نیز استفاده می شود.