روز جهانی کارشناس اتاق عمل

 

14 نوامبر روز جهانی کارشناس اتاق عمل

 

 

هر بیمارستان یا مرکز درمانی که دارای اتاق عمل است، یک کارشناس اتاق عمل لازم دارد. از این رو نیاز به متخصصین اتاق عمل در بیمارستان ها بسیار است. در راستای تربیت چنین متخصصانی در کشور، دانشگاه ها اقدام به ایجاد رشته ای در دانشگاه های کشور تحت عنوان رشته اتاق عمل نموده اند.

برای آشنایی بیشتر با این رشته دانشگاهی، از شما دعوت می کنیم در ادامه مطلب با ما همراه باشید.

 

معرفی رشته اتاق عمل

رشته اتاق عمل، یکی دیگر از رشته های علوم پزشکی و پیراپزشکی است، که با رتبه متوسط نیز اقدام به پذیرش دانشجو می کند. دانشجویان اتاق عمل با جدیدترین اصول اتاق عمل و فناوری های نوین جراحی که در جراحی های تخصصی و فوق تخصصی استفاده می شود، آشنا می شوند. این فرد در واقع دستیار پزشک جراح در طی عمل جراحی است و در روند جراحی کمک می کند، اتاق عمل را آماده کرده و وسایل جراحی را استریل می کند.

در برخی عمل های حساس، کارشناس اتاق عمل به بیمار نزدیک نمی شود، بلکه فقط ملزومات اتاق عمل را فراهم می کند.

 

وظایف کارشناس اتاق عمل

• یک کارشناس اتاق عمل دستورات کار را از سرپرست دریافت کرده، لوازم و ابزار جراحی را چک می کند و از وجودشان اطمینان پیدا می کند.

• لوازم جراحی را طبق لیست آماده می کند.

• او به بیمارانی که باید جراحی شوند، اطلاعات لازم داده و برای جراحی آماده می کند.

• قبل از شروع عمل دستگاه ها و تجهیزات اتاق عمل را بررسی می کند، تا از سالم بودنشان اطمینان حاصل کند و بداند که کارایی لازم را حین عمل خواهند داشت یا نه و در صورت بروز خرابی در هر یک از دستگاه ها آن را گزارش می دهد.

• لوازم و امکانات مورد نیاز برای جراحی را بررسی می کند و اگر کمبودی یا نقصی وجود داشت، آن را گزارش می دهد.

• وسایل را با روش های مخصوص آن ضدعفونی و استریلیزه می کند.

• نمونه های آزمایشگاه را با حفظ مراقبت ویژه، به آزمایشگاه ارسال می کند.

• به پانسمان نهایی و استریل بیمار کمک می کند.

• اتاق عمل را به لحاظ روشنایی و درجه حرارت و رطوبت ایمنی و سیستم برق رسانی کنترل می کند.

• بیمار را در پوزیشن صحیحی قرار می دهد.

• قبل از جراحی پرونده بیمار را کنترل می کند تا از کامل بودن مدارک پزشکی اطمینان یابد.

• به جراح در بند آوردن خونریزی کمک می کند. (هموستاز)

• بیماران را به اتاق ریکاوری می برد.

• در نهایت از فرآیند جراحی گزارش تهیه می کند.

 

چه کسانی باید رشته اتاق عمل را بخوانند؟

این رشته برای کسانی مناسب است که توانایی جسمانی بالایی دارند و ساعت ها می توانند در جراحی های طولانی بایستند و با هوشیاری تمام تیم جراحی را در فرآیند عمل همراهی کند. فرد باید روحیه مناسب اتاق عمل و تاب آوری لازم را داشته باشد؛ چرا که در اتاق عمل ممکن است صحنه های مختلفی را ببینند.

ممکن است برخی افراد حین عمل جان خود را از دست بدهند. او باید آرامش خود را حفظ کرده و کارایی و دقت عمل و چالاکی خود را از دست ندهد. او باید روحیه کار تیمی بالایی داشته باشد و نیز بتواند به خوبی با بیماران ارتباط بگیرد و به آنها اطلاعات کافی را بدهد و آنها را آرام کند.

فرد باید روحیه اتاق عمل را داشته باشد و از خون نترسد؛ او باید مسئولیت پذیری بالایی داشته باشد، چرا که با جان انسان ها در ارتباط است و کوچکترین اهمال کاری به قیمت از دست رفتن جان بیمار تمام می شود.

 

بازار کار رشته اتاق عمل

بازار کار رشته اتاق عمل، نسبتا خوب است. فارغ التحصیلان رشته اتاق عمل می توانند در مراکز زیر به نیاز آن ارگان و شرط جذب نیرو می تواند مشغول به کار شود:

• بیمارستان های دولتی

• بیمارستان های خصوصی

• اورژانس

• ریکاوری

• بخش های مختلف جراحی

• مراکز اندوسکوپی

• رادیولوژی

• درمانگاه

 

معایب رشته اتاق عمل

به علت سرپا ایستادن های طولانی فرد در اتاق جراحی، ممکن است در طی زمان به کمر درد یا آرتروز مبتلا شود؛ همچنین امکان ابتلا به بیماری های واگیردار حین حضور در اتاق عمل هم وجود دارد. خون ترشحات عفونی و تعریق و برخی عوامل بیماری زا، یکی از تهدیدات این شغل است.

 

قبولی در رشته اتاق عمل

رشته اتاق عمل پذیرش بومی استانی دارد و هشتاد درصد قبول شدگان از استان محل اقامت آنهاست و تنها بیست درصد از بقیه استان ها ورودی می گیرد. تحصیل در این رشته در مقطع کارشناسی ۴ الی ۵ سال طول می کشد.

هر سال ۶۵ دانشگاه دولتی نزدیک به ۱۴۰۰ نفر را در این رشته دانشجو می پذیرد. در سال های اخیر دانشگاه آزاد تهران، تبریز، ارومیه، مشهد و علی آباد کتول در این رشته دانشجو می پذیرند. همچنین باید اشاره کنیم که این رشته در مقاطع کاردانی و کارشناسی دانشجو می پذیرد.

این رشته کاردانی ناپیوسته نیز دارد، که فرد پس از اتمام کاردانی و پس از یادگیری دوره های آموزش های عمومی اتاق عمل، می توانند به عنوان فرد سیار و اسکراب مشغول به کار شوند.

این داوطلبان پس از دو سال می توانند کمک اول جراح شوند؛ یا با دادن کنکور در رشته پرستاری یا سایر رشته ها، به ادامه تحصیل بپردازند. فارغ التحصیلان پرستاری نیز با گذراندن دوره ۲ ساله، می توانند با پست عمل اتاق عمل مشغول به کار شوند.

 

کارآموزی اتاق عمل

این رشته نیز مانند اکثر رشته های پیراپزشکی، دوره کارآموزی دارد. این رشته ۱۶ واحد کارآموزی با هدف مهارت آموزی و تسلط بر وظایف انجام می شود. کارآموز در طی این مدت نظم و مسئولیت پذیری را تجربه می کند. گاه لازم است کارآموزان در شیفت صبح یا شب حتی روزهای تعطیل هم در مرکز درمانی حضور داشته باشند.

 

طرح اجباری اتاق عمل

فارغ التحصیلان رشته اتاق عمل، پس از فارغ التحصیلی ملزم به گذراندن یک طرح اجباری در مناطق محروم هستند، که قابل خرید نیست. این طرح برای پسران به عنوان دوره خدمت سربازی در نظر گرفته می شود.

 

ادامه تحصیل در رشته اتاق عمل

رشته اتاق عمل دوره ارشد نیز دارد که ظرفیت پذیرش در آن کم است و افرادی که رشته پرستاری یا هوشبری خوانده اند نیز می توانند تغییر رشته به اتاق عمل داشته باشند.

گرایش های رشته اتاق عمل در مقطع ارشد، عبارتند از:

ارگونومی

اتاق عمل

فیزیولوژی

تکنولوژی گردش خون

فارغ التحصیلان اتاق عمل می توانند به رشته های دیگری مانند مهندسی پزشکی، ارگونومی، زیست فناوری پزشکی، علوم بهداشتی در تغذیه، فیزیولوژی، نانوتکنولوژی پزشکی، علوم تغذیه، اقتصاد بهداشت،  اپیدمیولوژی، مدیریت خدمات بهداشتی درمانی و…  تغییر رشته دهند.

 

دکتری رشته اتاق عمل

اتاق عمل در مقطع دکتری نیز شامل گرایش های زیر است:

آموزش پزشکی

علوم اعصاب

علوم بیومدیکال

مهندسی بهداشت حرفه ای

علوم تغذیه

فیزیولوژی

مهندسی پزشکی بیوالکتریکی

پزشکی مولکولی

کاردرمانی

نانوفناوری پزشکی

فیزیولوژی ورزشی

بیولوژی تولید مثل

مطالعات اعتیاد

مهندسی بافت

 

سخن پایانی

رشته اتاق عمل، یکی از رشته هایی است که با داشتن رتبه ای متوسط در کنکور سراسری نیز می توان در آن تحصیل کرد. این رشته بازار کار نسبتا خوبی دارد و فارغ التحصیلان آن می توانند در مراکز درمانی و بیمارستان های زیادی کار کنند. این رشته دوره کاردانی و کارشناسی دارد که علاوه بر آن پرستاران نیز با گذراندن دوره های دو ساله می توانند به این رشته وارد شوند.