قوز قرنیه

قوز قرنیه یا کراتوکونوس یک بیماری پیشرونده و تدریجی می‌باشد که معمولا در نوجوانی و جوانی بروز می‌کند. در این بیماری قرنیه نازک شده و تغییر شکل می‌دهد. شکل طبیعی قرنیه گرد یا کروی شکل است، اما در بیماری قوز قرنیه مخروطی شکل و برآمده می‌شود. این امر بر روی انکسار نور هنگام ورود به چشم تاثیر گذاشته و سبب کاهش وضوح بینایی می‌شود. بیماری قوز قرنیه ممکن است در یک یا هر دو چشم رخ دهد ولی معمولا هر دو چشم را درگیر می‌کند.

علت‌های ایجاد قوز قرنیه

هنوز علت بیماری قوز قرنیه یا کراتوکونوس مشخص نیست. در برخی موارد به نظر می‌رسد که یک بیماری ژنتیکی می‌تواند علت بروز این بیماری باشد. بررسی‌ها نشان داده از هر ده نفر مبتلا، یک نفر دارای والدین مبتلا به بیماری قوز قرنیه است. از دیگر دلایل ابتلا به بیماری قوز قرنیه می‌توان به از دست‌ دادن کلاژن در قرنیه اشاره کرد که به دلیل عدم تعادل بین تولید و تخریب بافت قرنیه اتفاق می‌افتد. البته موارد زیر نیز می‌توانند خطر ابتلا به این بیماری چشمی را افزایش دهند:

> آلرژی چشمی

> استفاده از لنزهای تماسی

> مالش بیش از حد چشم

> بیماری‌هایی مانند سندرم مارفان (اختلال در بافت‌های هم‌ بند)

> وجود برخی اختلالات زمینه‌ای مثل آپنه خواب (وقفه تنفسی در خواب)، آسم و سندرم داون

> واکنش‌های حساسیتی شدید مثل اگزما، تب یونجه و ...

روش‌های درمان

در بیمارستان فوق تخصصی چشم پزشکی بینا با حضور متخصصان چشم و بینایی سنج‌های مجرب، بهترین روش درمانی با توجه به شرایط چشمی شما تعیین می‌شود. از جمله این روش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عینک و لنزهای تماسی

نوع خفیف بیماری قوز قرنیه با استفاده از عینک و یا لنزهای تماسی نرم قابل کنترل است. با پیشرفت بیماری و تغییر شکل بیشتر قرنیه، ممکن است این روش‌ها موثر نباشد. در این شرایط معمولا از لنزهای تماسی سخت (اسکلرال) استفاده می‌شود.

• رینگ‌های‌ قرنیه

از دیگر درمان‌های بیماری قوز قرنیه، استفاده از رینگ‌های داخل قرنيه می‌باشد. این روش برای کسانیست که با لنزهای تماسی احساس راحتی نمی‌کنند. حلقه‌ها (رینگ‌ها‌) با كاهش ميزان آستيگماتيسم نامنظم به بهبود بينايی كمك می‌كنند، به بیان دیگر با صاف‌کردن انحنای قرنیه به بهبود بینایی کمک می‌کند. به یاد داشته باشید، ميزان موفقيت در رینگ‌های داخل قرنيه بسيار متغير و از فردی به فرد ديگر متفاوت خواهد بود. جنس رینگ‌های داخل قرنیه مانند لنزهای داخل چشمی می‌باشد، بنابراین با بدن سازگار بوده و حساسیت‌زا نیست. رینگ‌های قرنیه می‌توانند باعث بهبود دید در مبتلایان به بیماری قوز قرنیه شده و از شدت بیماری بکاهد.

• عمل پیوند قرنیه

اگر هر یک از درمان‌های ذکر شده کمکی به بهبود بینایی فرد نکرد، می‌توان از پیوند قرنیه استفاده کرد. این امر با برداشتن قرنیه فرد و جایگزین کردن آن با قرنیه سالم صورت می‌گیرد.

• عمل کراس لینکینگ

به طور کلی قرنیه افراد مبتلا به بیماری قوز قرنیه یا کراتوکونوس ضعیف‌تر از افراد دیگر می‌باشد. از رایج‌ترین عمل‌هایی که برای این بیماری استفاده می‌شود، عمل کراس لینکینگ (cross linking) می‌باشد. چشم پزشک در طول عمل کراس لینکینگ از داروی ریبوفلاوین بر روی سطح چشم استفاده کرده و سپس نور ماورا بنفش (UVA) را اعمال می‌کند تا اکستازی قرنیه (عدم وضوح و تاری دید در نتیجه تورم قرنیه) را از بین ببرد. همانطور که قبلا اشاره کردیم، انتخاب بهترین روش درمانی تنها با نظر متخصص چشم انجام می‌گیرد. عمل کراس لینکینگ یکی دیگر از گزینه‌های درمان قوز قرنیه است که بهترین تاثیر را دارد. اگر قوز قرنیه در مرحله‌ای است که شکل آن خیلی تغییر نکرده باشد، این روش مناسب است.

روش انجام عمل کراس لینکینگ

قبل از شروع عمل، چشم‌ها با استفاده از قطره بی حس شده و پس از آن بیمار به اتاق لیزیک وارد می‌شود. در اتاق لیزیک و تحت شرایط استریل بیمار بر روی تخت دراز می‌کشد. چشم پزشک با استفاده از اسپکلوم پلک‌ها را باز نگه داشته و عمل را آغاز می‌کند. پس از برداشتن لايه‌های سطحی قرنیه (اپيتليوم) به مدت 30 دقیقه (هر ۳ دقیقه یک بار) قطره چشمی ريبوفلاوين 1/0 درصد  در چشم ريخته می‌شود. پس از آن طی یک دوره 30 دقیقه‌ای دیگر و در حالیکه هر ۵ دقیقه یک بار قطره مذکور در چشم ریخته می‌شود، اشعه ماورا بنفش به قرنيه تابانده می‌شوددر پایان عمل یک لنز تماسی پانسمان بر روی سطح قرنیه گذاشته و بیمار با چشم باز از تخت پایین می آید. چشم پزشک قطره‌های آنتی بیوتیک، ضد التهاب، اشک مصنوعی و داروهای مسکن تجویز کرده و بیمار می‌تواند مرخص شود. این امر باعث افزايش پيوندهای متقاطع بين رشته‌های كلاژن قرنيه و در نتيجه افزايش استحكام قرنيه می‌شود. عمل کراس لینکینگ می‌تواند روند پیشرفت قوز قرنیه را متوقف کرده و در بهبود بینایی تاثیرگذار باشد.

پس از انجام عمل حتما از عینک‌های آفتابی استاندارد استفاده کنید و حتما روز عمل حداقل یک همراهی با خود داشته باشید زیرا تا مدتی نمی‌توانید رانندگی کنید. بعد از عمل ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:

احساس داغی

خشکی چشم‌ها

درد

نکته: همانطور که قبلا اشاره شد، از داروهایی که چشم پزشک تجویز کرده حتما استفاده کنید. می‌توانید در مواقعی که درد شدید دارید از داروهای مسکن استفاده کنید.

عمل کراس لینکینگ برای چه افرادی مناسب نیست؟

افرادی که دارای قرنیه نازک هستند

بیمار نباید حامله یا در دوران شیردهی نباشد

در صورت ابتلا به بیماری تب خال، چشم‌ها در معرض خطر عفونت قرار می‌گیرند

اگر قرنیه علائمی از آسیب‌های پیشین داشته باشد، ممکن است عمل کراس لینکینگ برای فرد همراه با عوارض باشد

قرنیه در دوران بهبود پس از عمل نیاز به اشک دارد. در صورت خشکی شدید چشم‌ها ممکن است به خوبی بهبود نیابند.

بیماری‌های خود ایمنی می‌توانند باعث کاهش بهبود زخم‎ها شوند و در نتیجه عوارض پس از عمل افزایش یابد.

نکات پایانی

به یاد داشته باشید بهبودی کامل پس از عمل کراس لینکینگ می تواند در طی چند هفته یا حتی چند ماه صورت گیرد. طبق نظر متخصصان چشم بینایی فرد می‌تواند در طول این مدت تغییر کند:

در ماه‌های اول روزانه دید شما تغییر خواهد کرد.

پس از آن ممکن است بینایی تثبیت شود اما هنوز با نوساناتی همراه باشد. ممکن است انحنای قرنیه در طول این زمان تغییر کند.

نباید برای بهبود دید از لنزهای تماسی استفاده شود، زیرا چشم‌ها برای بهبودی نیاز به اکسیژن دارند. عینک نیز ممکن است کمک کننده نباشد زیرا ممکن است شماره عینک تغییر کرده و به عینک جدیدی نیاز باشد.

 دریافت نوبت و مشاوره رایگان در بیمارستان فوق تخصصی بینا مشهد